Prinsjesdag: jubelton en verhoging overdrachtsbelasting

Uit het coalitieakkoord bleek al dat de regeringspartijen van plan waren om de schenkingsvrijstellingen zoals we ze nu kennen, aan te pakken. Afgelopen juli beschreven we in een blog het voornemen om met name de schenkingsvrijstelling voor de eigen woning af te bouwen en in 2024 zelfs helemaal af te schaffen.

De plannen uit het coalitieakkoord zijn inmiddels verder uitgewerkt. Op Prinsjesdag diende staatssecretaris van Financiën, Marnix van Rij, bij de Tweede Kamer het wetsvoorstel Belastingplan 2023 in. Naast de schenkingsvrijstellingen is er in het Belastingplan 2023 ook aandacht voor de hoogte van de overdrachtsbelasting. Wat betekent dit wetsvoorstel voor de consument en wat kan de notaris hier voor rol in spelen?

Afschaffen jubelton

Zoals we in onze eerdere blog al beschreven, was de regering van plan om de schenkingsvrijstelling voor de eigen woning te verlagen. Op dit moment is het nog mogelijk om een persoon die tussen de achttien en veertig jaar oud is, eenmalig een bedrag van € 106.671 (de zogenoemde jubelton) te schenken. Het geschonken bedrag moet de ontvanger gebruiken voor het aankopen of verbouwen van een woning, het afkopen van het recht van erfpacht of voor de aflossing van de eigenwoningschuld.

In het wetsvoorstel staat dat de schenkingsvrijstelling voor de eigen woning per 1 januari 2023 wordt verlaagd tot € 28.947. Per 1 januari 2024 geldt er geen schenkingsvrijstelling meer die specifiek toeziet op de eigen woning. In het coalitieakkoord werd ook al gesproken over deze afschaffing en in dat opzicht laat het wetsvoorstel dan ook weinig verrassends zien.

Spreidingsmogelijkheid schenkingsvrijstelling eigen woning

Tot op heden was het mogelijk om gespreid over drie opeenvolgende jaren te schenken. Dit kan een optie zijn als u niet direct over het volledige bedrag beschikt, maar wel graag maximaal gebruik wilt maken van de schenkingsvrijstelling. In het coalitieakkoord werd al gesproken over het beperken van deze spreidingsmogelijkheid. Wie in 2022 nog gebruikmaakt van de schenkingsvrijstelling, kan het bedrag slechts over twee jaar spreiden en de spreidingsmogelijkheid voor schenkingen gedaan na 2022 vervalt, zo spraken de partijen met elkaar af. In het wetsvoorstel zijn deze afspraken overgenomen. Wie gespreid wil schenken voor de eigen woning en maximaal gebruik wil maken van de jubelton, zal dus in 2022 het eerste deel van de schenking moeten verrichten en in 2023 het resterende deel.

Verhoging van de overdrachtsbelasting

Het afschaffen van de jubelton en het beperken van de spreidingsmogelijkheid komen nagenoeg overeen met de afspraken die gemaakt zijn in het coalitieakkoord. Dat ligt iets anders voor de verhoging van de overdrachtsbelasting. In het coalitieakkoord spraken de partijen met elkaar af dat het tarief van de overdrachtsbelasting omhoog zou gaan van 8 naar 9%. In het wetsvoorstel is dit tarief nog iets hoger, namelijk 10,4%. Wie vanaf 1 januari 2023 een woning koopt, maar er niet zelf (al dan niet tijdelijk) in gaat wonen, betaalt 10,4% belasting over de waarde van de woning.

De regering vindt het nodig om de overdrachtsbelasting te verhogen, omdat zo de positie van starters en doorstromers verbetert ten opzichte van beleggers. Jarenlang was het algemene tarief voor de overdrachtsbelasting 6%. Vanaf 1 januari 2021 is dit verhoogd naar de 8% zoals we dat nu kennen. Het tarief van de overdrachtsbelasting gaat per 1 januari 2023 dus opnieuw omhoog. Voor mensen die een woning kopen om er zelf in te gaan wonen, verandert het wetsvoorstel niets. Starters onder de 35 jaar betalen geen overdrachtsbelasting en kopers vanaf 35 jaar die de woning als hoofdverblijf gaan gebruiken, betalen twee procent overdrachtsbelasting.

De rol van de notaris

Een schenkingsovereenkomst kunt u zelf opstellen. Daarvoor is inmenging van een notaris niet verplicht. Toch kan het, zeker wanneer het gaat om grotere bedragen, raadzaam zijn om een notaris in te schakelen. De notaris is op de hoogte van de laatste wet- en regelgeving en kan u informeren over de mogelijkheden van gespreid schenken en de fiscale voordelen die daarmee samenhangen.

De schenkingsovereenkomst kunt u bij de notaris laten vastleggen in een notariële akte. Deze akte kunt u gebruiken als bewijs van uw schenking wanneer de Belastingdienst hier vragen over heeft. Daarnaast is de notariële akte op ieder moment op te vragen en kan deze bij uw overlijden veel duidelijkheid bieden voor uw nabestaanden.

Wilt u in 2022 nog gebruikmaken van de jubelton of wilt u meer informatie over gespreid schenken, neem dan contact op met HJ Notariaat.