Hoe zit het met het erfrecht bij een samengesteld gezin?

In een samengesteld gezin heeft minimaal een van de twee partners kinderen uit een andere relatie. Mogelijk ontstaat er een hechte band tussen de nieuwe partner en de kinderen. Het kan voelen alsof het eigen kinderen zijn. Dan is het fijn als ook die kinderen goed achtergelaten worden wanneer u of uw partner overlijdt. Wat regelt het erfrecht over een samengesteld gezin en wat is het belang van een testament binnen een samengesteld gezin?

Wat regelt het erfrecht over een samengesteld gezin?

In het Burgerlijk Wetboek Boek 4 is het erfrecht geregeld. In artikel 10 lezen we dat na het overlijden de echtgenoot en de eigen kinderen in eerste instantie de erfgenamen zijn. Daarna volgen de ouders van de erflater, samen met de broers en zussen van de persoon die is overleden. Vervolgens worden de grootouders aangemerkt als erfgenaam en tot slot volgen de overgrootouders van de erflater. Zijn er kinderen of heeft de erflater een echtgenoot, dan betekent dit dat de familieleden die daarna in de wet zijn genoemd, volgens de wet geen erfgenaam zijn.

Stel dat Annemarie uit haar relatie met Bernard twee kinderen heeft: Cornelis en Dora. Egbert heeft uit zijn relatie met Francien ook twee kinderen: Geraldine en Herman. Annemarie en Egbert trouwen en krijgen samen nog een dochter: Inge. Na een aantal gelukkige jaren overlijdt Egbert. Er zijn nu vier wettelijke erfgenamen: zijn partner Annemarie en zijn eigen kinderen Geraldine, Herman en Inge.

Kunnen stiefouders of stiefkinderen ook van elkaar erven?

Ja, dat kan, maar dat is in de wet dus niet automatisch geregeld. Leeft u samen in een samengesteld gezin en wilt u dat uw stiefkinderen ook erfgenaam zijn bij uw overlijden, dan regelt u dit in een testament bij de notaris. In een testament kiest u zelf wie u als erfgenaam wilt aanwijzen. Dat kunnen alle kinderen van de nieuwe partner zijn, maar ook slechts een selectie. Is er geen testament, dan erven alleen de wettige erfgenamen.

Wat is het belang van een testament binnen een samengesteld gezin?

Omdat binnen een samengesteld gezin de stiefouders en stiefkinderen op grond van de wet niet automatisch erfgenamen zijn, is het belangrijk om dit in een testament te regelen, wanneer u dit anders wenst. Wist u trouwens dat ook stiefbroers en stiefzussen op grond van de wet niet automatisch elkaars erfgenaam zijn? Ook zij moeten langs bij de notaris als ze dit graag anders zien.

Was er al een testament ten tijde van de vorige relatie, dan is het belangrijk om dit na de scheiding te herzien, zodat de nieuwe partner niet met lege handen achterblijft en de ex-partner er op grond van het testament met de erfenis vandoor gaat. Uw notaris kan u hierover informeren.

Geen huwelijk, wel een samengesteld gezin

Zoals we hierboven al vertelden, zijn alleen de echtgenoot en de eigen kinderen volgens de wet erfgenamen. Bent u dus niet getrouwd en heeft u geen geregistreerd partnerschap met uw nieuwe partner, dan bent u dus wettelijk gezien geen erfgenaam als uw partner overlijdt. Dit kan grote gevolgen hebben, bijvoorbeeld als u in een koophuis woont dat enkel op naam van uw partner staat. In dat geval bent u geen erfgenaam en betekent dit dat u de woning moet verlaten.  

Wat is de rol van de notaris bij het opstellen van een testament?

De notaris kan u adviseren over het opstellen van een testament en helpt u om na te denken over alle onderdelen die u in een testament kunt opnemen, zodat u niets vergeet. Wilt u een testament opstellen, dan kan dit ook alleen bij de notaris. Belangrijk daarbij is dat de notaris vaststelt dat u niet gedwongen wordt bij het opstellen van het testament en dat het echt uw wil is wat er op papier gezet wordt. De notaris schrijft het testament na uw ondertekening in bij het Centraal Testamentenregister en zorgt ervoor dat het originele testament zorgvuldig wordt bewaard.

Voogdij bij een samengesteld gezin

Als er na het overlijden nog een ouder achterblijft die het kind heeft erkend of op grond van de wet automatisch als gezaghebbende ouder is aangemerkt, dan krijgt deze ouder de voogdij. Is deze ouder er niet en is hierover niets geregeld in een testament, dan beslist de Raad voor de Kinderbescherming wie de voogdij over het kind krijgt. Wilt u dat uw nieuwe partner bij uw overlijden voor uw kind(eren) kan blijven zorgen, leg dit dan vast in uw testament.

Meer informatie over het opstellen van een testament bij een samengesteld gezin

Is uw gezin samengesteld en wilt u meer informatie over het opstellen van een testament, neemt u dan contact op met HJ Notariaat.

‍