De voordelen van een notariële akte

Een notariële akte: u heeft er vast wel eens over gehoord of mee te maken gehad. Als u een huis kocht of een testament liet opstellen bijvoorbeeld. Om afspraken vast te leggen, vereist de wet soms om de notaris te bezoeken. Ook voor niet-verplichte zaken kunt u ervoor kiezen deze in een officiële akte laten vastleggen. Alles over de notariële akte, zoals de voordelen, kenmerken en bijzonderheden, leest u in dit artikel.

Waarom u een notariële akte wilt opstellen

Een notariële akte is een document met daarin bindende, rechtsgeldige afspraken. Doordat deze afspraken op papier zijn gezet door een notaris, is iedereen verplicht zich hieraan te houden. Stel dat dat onverhoopt niet gebeurt en er onderling niet uitkomt, kunt u met de akte naar de rechter stappen.

In de Nederlandse wet is een notariële akte voor een aantal situaties verplicht gesteld. Anders zijn die eenvoudigweg niet geldig. Het gaat om onder meer:

• het maken of wijzigen van huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden;
• het maken of wijzigen van een testament; 
• het kopen of verkopen van een onroerende zaak, zoals een huis; 
• het vestigen van zakelijke rechten op een onroerende zaak (zoals een hypotheek); 
• het oprichten van een besloten vennootschap of stichting; en 
• het overdragen van aandelen in een besloten vennootschap.

De rol van de notaris bij het opstellen van een notariële akte 

De notaris heeft de bevoegdheid om een notariële akte op te stellen. Als juridisch specialist informeert en begeleidt de notaris de betrokkenen, zoals de koper en de verkoper. Wat de notaris nog meer doet, is het vaststellen van de identiteit en de wilsbekwaamheid van degenen die betrokken zijn. In een gesprek met u achterhaalt de notaris wat u wilt regelen. Daarbij let een notaris zowel op de zakelijke kant als op uw privésituatie. Als alle afspraken helder zijn, zorgt de notaris voor het bindend vastleggen van alle afspraken in de akte.

‍
U kunt bij het opstellen en tekenen van een notariële akte ook te maken krijgen met een zogenaamde kandidaat-notaris. Deze kandidaat-notaris heeft ook de universitaire opleiding notarieel recht afgerond, maar is niet bij Koninklijk Besluit tot notaris benoemd. Daardoor heeft de kandidaat-notaris alleen dezelfde bevoegdheden als de notaris als eerstgenoemde als waarnemer van de notaris is aangewezen. Op juridisch vlak staan beiden aan elkaar gelijk. 

De kenmerken en bijzonderheden van een notariële akte

Een notariële akte heeft een aantal kenmerken die niet gelden voor ‘gewone’ overeenkomsten. Zo geldt een door een notaris opgestelde akte als bewijsmiddel bij de rechter. Verder bewaart de notaris de akte in een (digitale) kluis. Daardoor raakt deze nooit verloren.

Een notariële akte heeft daarnaast een aantal bijzonderheden. Ten eerste staat de datum van de akte vast nadat de notaris en de betrokkenen de akte hebben getekend. Heeft u een akte laten opmaken, dan ontvangt u een kopie (een zogeheten ‘grosse’) om te kunnen aantonen dat de afspraken zijn gemaakt. 

Stel bijvoorbeeld dat u een huis verkoopt en een koopprijs in een notariële akte hebt opgenomen. Wanneer de koper zich niet aan de betalingsverplichting houdt, kunt u met de kopie direct actie ondernemen zonder eerst naar de rechter te hoeven stappen. Met andere woorden: de notariële akte vormt de basis voor executie. Denk aan het verkopen van goederen van de schuldenaar. Dit geldt voor ieder soort notariële akte.
‍
Anders dan een advocaat, is de notaris een onpartijdige deskundige. Kortom: deze is er niet voor één partij, maar behartigt de belangen van alle betrokkenen. Tot slot blijft de akte eeuwig bewaard. Als een notaris stopt, neemt de vervanger deze over.

Dit is wat een notariële akte u oplevert

Een notariële akte geeft u dus duidelijkheid en zekerheid over gemaakte afspraken. In sommige gevallen is het niet verplicht om een notariële akte op te stellen, maar wel verstandig. Dat kan bijvoorbeeld zijn als u gaat samenwonen of een schenking ontvangt.

Dit soort situaties onderling regelen in een zogenaamde onderhandse akte kan ook, maar heeft een aantal nadelen. Zo staat u sterker bij de rechter met een notariële akte, kunt u een onderhandse akte kwijtraken en is er discussie mogelijk over de wilsbekwaamheid van (een van) de ondertekenaars.

Zo gaat het opstellen van een notariële akte in zijn werk

U maakt een afspraak bij een notaris. Het is handig om u alvast voor te bereiden door de relevante documenten door en mee te nemen. De notaris stelt u tijdens het gesprek vragen die nodig zijn om de akte volgens de juiste feiten op te stellen. Vervolgens stelt de notaris de akte op en tekenen de betrokken partijen en de notaris de akte. Een kopie van de akte krijgt u mee naar huis.

‍