De risico’s van ongehuwd samenwonen

Veel mensen gaan ongehuwd samenwonen en realiseren zich niet wat de gevolgen zijn als ze op een zeker moment uit elkaar gaan. Hoe zit het in zo’n geval bijvoorbeeld met de kinderen en de alimentatie die betaald moet worden? In dit artikel bespreken we de risico’s van ongehuwd samenwonen en vertellen we u ook wat de notaris voor u kan doen om de risico’s van ongehuwd samenwonen in te perken.

Ongehuwd samenwonen

Steeds meer mensen kiezen ervoor om ongehuwd te gaan samenwonen. De norm van eerst trouwen en dan pas samen in een huis gaan wonen, is al jaren aan het verschuiven. Bij een huwelijk of een geregistreerd partnerschap zijn er vooraf afspraken gemaakt over wat er gebeurt als u en uw partner uit elkaar gaan. Wanneer u ongehuwd gaat samenwonen, dan moet u deze afspraken apart maken in een samenlevingsovereenkomst of een samenlevingscontract, als u hiervoor iets wilt regelen. Een notaris kan u helpen bij het opstellen hiervan, zodat u hierbij niets over het hoofd ziet.

Familiaire betrekking met en gezag over de kinderen

Zeker als er kinderen in het huishouden wonen, is het belangrijk dat zaken goed geregeld zijn. Wist u bijvoorbeeld dat de ouders van een kind dat binnen een huwelijk of een geregistreerd partnerschap geboren wordt, automatisch zeggenschap over een kind hebben en er bovendien automatisch een familiaire betrekking ontstaat?

Bij ongehuwd samenwonen is dat niet zo. De moeder waaruit het kind geboren is, krijgt in dit geval automatisch het gezag. De moeder is ook de enige juridische ouder. De andere ouder moet het kind eerst erkennen om de familiaire betrekking met het kind te laten ontstaan en een juridische ouder te worden. Het erkennen van een kind kan zowel voor als na de geboorte. Een (juridische) familiaire band met het kind hebben, betekent dat de ouder en het kind erfgenamen van elkaar zijn. Dat betekent dat zij bij het overlijden van een van hen, meedelen in de erfenis.

Wil de partner naast de familiaire band ook juridisch zeggenschap hebben over het kind, dus bijvoorbeeld inspraak hebben in medische behandelingen en een stem hebben in de schoolkeuze, dan kan deze na de geboorte het gezag over het kind aanvragen. Omdat het eenhoofdig gezag wijzigt in een gezamenlijk gezag, moeten de partner en de moeder dit samen via een verzoekschrift bij de rechtbank aanvragen. Voor het aanvragen van gezamenlijk gezag is geen termijn gesteld. Dat kan dus ook ruim na de geboorte. De moeder moet dan nog wel steeds samen met de ouder die het gezag wil krijgen, het gezamenlijk gezag aanvragen. Wanneer de ouders uit elkaar gaan, blijkt dat in de praktijk vaak een struikelblok om het gezamenlijk gezag alsnog te regelen. De ervaring leert daarom dat het goed is om, indien mogelijk, het gezamenlijk gezag kort na de geboorte te regelen.

Partneralimentatie

Dit zijn al twee zaken die u apart moet regelen als u ongehuwd gaat samenwonen. Maar ook als er geen kinderen in het spel zijn, kan ongehuwd samenwonen nadelige gevolgen hebben wanneer u besluit uit elkaar te gaan. Zo zijn de partners zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap niet zonder meer financieel verantwoordelijk voor elkaar. Dat betekent ook dat er bij het einde van de relatie geen alimentatieverplichting naar elkaar bestaat. Dit kan grote gevolgen hebben als er een verschil in inkomen is of als de ene partner veel meer werkt dan de andere partner en het huis bijvoorbeeld nog niet verkocht is.

Overigens is dit niet van toepassing op de kinderalimentatie. Als de ouders besluiten uit elkaar te gaan en het kind is erkend, dan gebeurt het vaststellen van de kinderalimentatie op dezelfde manier als wanneer er sprake zou zijn van een echtscheiding.

Overlijden

Als ongehuwd samenwonenden bent u geen erfgenamen van elkaar. Als u hiervoor niets regelt, dan betekent dit dat de erfgenamen de bezittingen van de overleden partner erven en dat u nergens aanspraak op kunt maken. Woont u ongehuwd samen met de persoon die overlijdt, dan bent u door het overlijden dus niet alleen uw partner kwijt, maar mogelijk ook het dak boven uw hoofd.

Wilt u na het lezen van bovenstaande wél dat alles goed is geregeld bij een scheiding of overlijden? De notaris kan u begeleiden bij het opstellen van een samenlevingsovereenkomst. Hierin legt u alle afspraken vast voor het geval u uit elkaar gaat of een van de partners komt te overlijden. Meer weten? Neem gerust contact met ons op.