Het beneficiair aanvaarden van een erfenis

Het beneficiair aanvaarden van een erfenis is een van de drie mogelijkheden die er zijn, wanneer een erflater overlijdt en er erfgenamen zijn. De andere opties zijn het zuiver aanvaarden en het verwerpen van een erfenis. In dit artikel gaan we in op wat beneficiair aanvaarden inhoudt, hoe de vereffeningsprocedure eruitziet en wat de rol van de notaris hierin is.

Waarom beneficiair aanvaarden?

Wanneer u erfgenaam bent en u vermoedt dat de schulden van de nalatenschap hoger zijn dan de bezittingen of u bent er niet van op de hoogte of er schulden zijn, dan kunt u ervoor kiezen om de erfenis beneficiair te aanvaarden. U krijgt dan wel de erfenis, maar indien er schulden zijn, bent u daarvoor niet aansprakelijk.

Alle erfgenamen krijgen afzonderlijk de keuze of, en zo ja, hoe zij de erfenis willen aanvaarden. Erfgenamen die jonger zijn dan achttien jaar, kunnen de erfenis enkel beneficiair aanvaarden of verwerpen. Zij hebben dus niet de keuze voor zuivere aanvaarding, zodat zij altijd worden beschermd zijn tegen eventuele schulden.

Kiest een van de erfgenamen voor het beneficiair aanvaarden van de erfenis, dan gelden er bijzondere regels voor de afwikkeling van de nalatenschap. Beneficiair aanvaarden van een erfenis brengt meer administratie met zich mee dan een zuivere aanvaarding. Het is belangrijk dat dit proces goed verloopt, omdat anders het risico bestaat dat de erfgenaam toch aansprakelijk is voor de schulden. De notaris kan hierin een belangrijke rol spelen.

Verklaring nalatenschap

Voor het beneficiair aanvaarden van een erfenis, vult u het formulier Verklaring nalatenschap in. Dat doet u bij de rechtbank die hoort bij de gemeente waarin de overleden persoon op het moment van overlijden woonde. Vult u het formulier in bij de notaris, dan zorgt deze ervoor dat het formulier bij de juiste rechtbank uitkomt.

Als er meerdere erfgenamen zijn, dan maken zij ieder afzonderlijk een keuze over het aanvaarden van de erfenis. Aanvaardt een van de erfgenamen beneficiair, dan hebben alle erfgenamen die nog geen keuze hebben gemaakt vanaf dat moment drie maanden de tijd om een keuze te maken. Kiezen ze zelf niet voor het aanvaarden of verwerpen van de erfenis, dan aanvaarden ze de erfenis na drie maanden automatisch beneficiair.

Welke keuze de verschillende erfgenamen ook maken, indien een van hen besluit beneficiair te aanvaarden, dan moet de hele erfenis worden afgewikkeld volgens de vereffeningsprocedure die hoort bij beneficiaire aanvaarding.

Het verloop van de vereffeningsprocedure

De keuze voor het beneficiair aanvaarden moet u doorgeven aan de rechtbank. Hiervoor betaalt u griffierecht. De rechtbank rekent griffierecht per aanvraag en niet per persoon. Het kan daarom handig zijn om de aanvraag samen met de andere erfgenamen in te dienen om zo kosten te besparen. Het griffierecht bedraagt in 2022 € 134 per aanvraag.

Alle erfgenamen die de erfenis beneficiair aanvaard hebben, moeten met elkaar de erfenis vereffenen, zoals dat heet. Dat betekent dat zij gezamenlijk de erfenis moeten afwikkelen volgens de wettelijke regels. Het is raadzaam om een van de erfgenamen aan te wijzen als uiteindelijke vereffenaar, die optreedt namens de overige erfgenamen. Zij dienen hiervoor een machtiging af te geven.

Vereffenen van de schulden

Met het eventuele geld en de spullen van de erflater, lossen de erfgenamen de schulden van de erflater af. Zijn de schulden hoger dan de bezittingen, dan verdelen de erfgenamen het geld eerlijk over de schuldeisers. Ook hiervoor gelden speciale regels, omdat sommige schuldeisers meer recht op aflossing hebben dan andere schuldeisers.

Hierbij is het belangrijk dat de wet tot op de letter wordt gevolgd. Schiet een van de vereffenaars verwijtbaar tekort als het gaat om de verplichtingen die deze vanuit de wet heeft, dan kunnen schuldeisers de schulden toch verhalen op het eigen vermogen van de erfgenaam die beneficiair aanvaard heeft. Het inroepen van de hulp van een notaris kan dit helpen voorkomen.

Blijft er na de vereffening geld over, dan verdelen de erfgenamen dit onderling over alle personen die de erfenis zuiver of beneficiair aanvaard hebben.

Erfenis beneficiair aanvaarden?

Bij HJ Notariaat hebben we veel ervaring met de vereffeningsprocedure. Wilt u zeker weten dat de erfenis volgens de regels wordt afgewikkeld, dan kunnen wij dit voor u regelen. Neem contact met ons op voor een afspraak.